Veel mensen reageren verbaasd of nieuwsgierig als ze horen dat onze kinderen niet naar de opvang gaan. Vaak horen we opmerkingen zoals:
"Maar hoe leren ze dan omgaan met andere kinderen?" of "En hoe zit het met hun sociale ontwikkeling?"
Wij geloven dat een kind pas echt kan groeien wanneer het de juiste balans heeft tussen nabijheid van de ouder en sociale interactie op het niveau dat past bij hun ontwikkeling. Ons leven als gezin is ingericht om dit mogelijk te maken, en ja: wij doen er alles aan om dit zo vorm te geven. We zijn geen tovenaars, geen aliens en hebben geen geluk; het draait om keuzes maken die aansluiten bij de behoeften van onze kinderen én ons gezin.
🤝 Nabijheid van de ouder: meer dan een basisbehoefte
Nabijheid is geen luxe; het is de kern van een kind zijn ontwikkeling. Het stelt een kind in staat emoties te reguleren, situaties te begrijpen en vertrouwen op te bouwen. Het gaat niet alleen om fysiek aanwezig zijn, maar ook om emotioneel beschikbaar zijn, signalen opvangen en reageren vanuit begrip.
Baby’s (0–1 jaar): constante nabijheid en responsiviteit zijn essentieel voor hechting. Door direct te reageren op huilen, geluiden en bewegingen, leert de baby dat de wereld veilig is en dat gevoelens erkend worden.
Peuters (1–3 jaar): nabijheid blijft cruciaal, ook als ze kleine zelfstandige stappen zetten. Samen observeren, begeleiden bij frustraties of nieuwe ervaringen, en zacht grenzen stellen helpt hen om hun emoties te leren begrijpen en te reguleren.
Kleuters (3–5 jaar): een veilige basis van nabijheid geeft hen de durf om de wereld te ontdekken. Ouderlijke aanwezigheid betekent dat een kind risico’s durft te nemen, te experimenteren en fouten te maken, wetende dat ondersteuning dichtbij is als dat nodig is.
Door nabij te zijn, observeer je signalen, begeleid je emoties, en ondersteun je een natuurlijke nieuwsgierigheid. Nabijheid stagneert een kind niet; het biedt juist een stevige basis voor zelfstandigheid, veerkracht en zelfvertrouwen op latere leeftijd.
🧒 Sociale tijd per leeftijd: wat kinderen écht nodig hebben
Kinderen leren op verschillende leeftijden op unieke manieren met andere kinderen om te gaan. Te veel tijd bij leeftijdsgenoten kan juist overprikkeling veroorzaken of sociale druk geven die niet aansluit bij hun ontwikkeling.
We krijgen vaak vragen of opmerkingen van anderen over de sociale ontwikkeling van onze kinderen: “Maar spelen ze wel genoeg met andere kinderen?” of “Zijn ze niet te weinig gewend aan leeftijdsgenootjes?” Dit is begrijpelijk, maar wij kiezen bewust voor korte, betekenisvolle contactmomenten, afgestemd op wat elk kind écht nodig heeft.
Hieronder een indicatie van maximale sociale tijd per week:
0–1 jaar: minimale interactie met leeftijdsgenoten nodig; hechting aan ouder centraal. Maximaal 0–1 uur per week in korte, rustige contactmomenten.
1–2 jaar: korte, rustige speelmomenten; leren via nabootsing en observatie. Maximaal 2–3 uur per week in kleine groepjes.
2–3 jaar: samen spelen in kleine groepjes; leren delen en beurt nemen, maar nog steeds nabijheid van ouder belangrijk. Maximaal 3–5 uur per week, verdeeld over meerdere korte momenten.
3–4 jaar: spel in kleine groepjes kan iets langer duren; empathie en samenwerking ontwikkelen, ouder blijft gids en veilige haven. Maximaal 5–6 uur per week, het liefst in meerdere sessies van 1–2 uur.
Zo houden we het veilig en ondersteunend voor de ontwikkeling, zonder overprikkeling, terwijl we toch aansluiten bij de sociale behoeften van elk kind.
👀 Meekrijgen, observeren en bewust begeleiden
Wanneer je als ouder dicht bij je kind bent, ervaar je de dag volledig mee. Je ziet hoe ze spelen, ontdekken, frustreren of plezier hebben. Dit geeft je de kans om:
- Momenten terug te halen: je herinnert je precies wat er gebeurde, waardoor je gedrag en reacties beter kunt begrijpen.
- Gedrag te duiden: je weet waar iets vandaan komt, omdat je erbij was en kon observeren.
- Bewust in te grijpen: je kunt subtiel begeleiden, stimuleren of ondersteunen op het moment dat het nodig is.
- Verdiepen van verbinding: je kind voelt zich gezien, gehoord en begrepen, wat vertrouwen en zelfvertrouwen versterkt.
Door aanwezig te zijn in deze kleine momenten, bouw je als ouder een diep inzicht op in het leven en de ontwikkeling van je kind. Het geeft jou ook als ouder rust en zekerheid, omdat je keuzes kunt maken vanuit observatie en begrip in plaats van gissing.
🌅 Slow mornings: de dag beginnen vanuit rust en verbinding
Wij kiezen ervoor om onze ochtenden thuis langzaam te laten verlopen. Geen haast, geen druk schema. Een zachte start van de dag is niet alleen prettig; het heeft een directe invloed op hoe kinderen zich voelen, leren en zich ontwikkelen gedurende de rest van de dag.
Ontwaken op hun eigen ritme: kinderen komen het beste tot rust en zijn ontvankelijk voor nieuwe ervaringen wanneer ze mogen ontwaken zonder stress. Een rustige start helpt het zenuwstelsel te kalmeren en bevordert een gevoel van veiligheid.
Samen eten en praten: tijdens het ontbijt verbinden we ons met elkaar, zonder afleidingen. Dit moment ondersteunt taalontwikkeling, versterkt hechting, en leert kinderen dat gesprekken en emoties gedeeld mogen worden.
Speelse, rustige activiteiten die aansluiten bij hun interesses: door de ochtend te vullen met zacht spel en ontdekken in eigen tempo, stimuleren we hun creativiteit, nieuwsgierigheid en zelfvertrouwen. Het helpt hen vaardigheden te oefenen zonder overprikkeling of stress.
Een slow morning heeft effect op het hele verloop van de dag: kinderen starten ontspannen, leren beter concentreren, reguleren hun emoties gemakkelijker en zijn meer beschikbaar voor sociaal contact en spel. Voor ons als ouders betekent het dat we mindful aanwezig kunnen zijn, reageren op signalen, en de dag beginnen vanuit verbinding in plaats van van een checklist of tijdsdruk.
Kiezen voor slow mornings is kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit, rust boven drukte, en verbinding boven efficiëntie. Het is een investering in de emotionele en cognitieve ontwikkeling van je kind, en in de sfeer van je gezin.
🌱 Leven vanuit wat het kind nodig heeft
Ons leven draait om verbinding, rust en observatie. Wij passen onze dagen aan op wat onze kinderen nodig hebben, niet andersom. We doen dit niet omdat we magisch, extreem of superieur zijn, maar omdat we bewust keuzes maken:
- Geen overvolle ochtenden
- Rust en regelmaat boven haast
- Prioriteit voor tijd samen
Het vraagt organisatie, aandacht en focus, maar het geeft zoveel terug in een kalm, verbonden gezinsleven.
🔜 Overgang naar thuisonderwijs en leerplicht
Onze keuzes rondom opvang sluiten aan bij een bredere visie op leren: thuis, op een rustig tempo, met nabijheid en persoonlijke begeleiding. Hoe dit doorloopt naar thuisonderwijs wanneer kinderen leerplichtig worden, bespreken we in ons volgende artikel.